Weryfikacja wieku w świetle planowanej ustawy – jakie zmiany czekają nas w roku 2025? 

WPROWADZENIE

Weryfikacja wieku w internecie wróciła na pierwsze strony gazet – 7 stycznia 2025 roku w wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów został opublikowany przygotowany przez Resort Cyfryzacji Projekt ustawy o ochronie małoletnich przed dostępem do treści szkodliwych w internecie. Pojawienie się takiej inicjatywy wynika z podnoszonego od dłuższego czasu w debacie publicznej problemu zbyt swobodnego dostępu wspomnianych szkodliwych treści, zwłaszcza pornografii, dla osób małoletnich.

W 2024 roku rozpoczęto prace analityczne nad skalą problemu, które ujawniły niezwykle niepokojące fakty: większość osób małoletnich, jak i osób już dojrzałych, ale dorastających z dostępem do internetu, natknęła się na treści pornograficzne znacznie wcześniej niż przewidywane w Polsce 18 lat. Średnia wieku dzieci stykających się z tego typu treściami wynosi 11 lat, 12 gdy mówimy o obecnie starszej młodzieży.

W związku z występowaniem tego problemu przyjrzyjmy się głównym założeniom planowanej ustawy oraz rozwiązaniom technologicznym, które mogą zostać wdrożone jako ich realizacja.

Założenia nowej ustawy

Ministerstwo Cyfryzacji zaprezentowało główne założenia nowej ustawy podczas Kongresu OSE (Ogólnopolska Sieć Edukacyjna), który odbył się 13 grudnia 2024 roku. Przedstawili oni m.in. założenia ustawy, nad którą trwają prace:

  • ustawa obejmie ochroną osoby małoletnie
  • dostawcy usług będą mieli obowiązek przeprowadzenia analizy ryzyka w zakresie dostępności treści szkodliwych
  • ustawa nałoży szczególne obowiązki na te podmioty, w których usługach znajdują się treści szkodliwe
  • dostawcy usług w ramach których dostępne będą treści szkodliwe zostaną zobowiązani do dokonywania weryfikacji wieku w celu uniemożliwienia małoletnim dostępu do tych treści
  • przez weryfikację wieku należy rozumieć mechanizmy i narzędzia pozwalające na skuteczne ustalenie pełnoletności
  • wprowadzony zostanie rejestr domen
  • Prezes UKE zyska uprawnienia kontrolne (np. zablokowanie dostępu do strony na terenie Polski) oraz możliwość nakładania administracyjnych kar pieniężnych na podmioty nie wywiązujące się z obowiązków wskazanych w ustawie

Są to założenia przedstawione w oficjalnie opublikowanej wiadomości na ten temat. Jeżeli chcesz zapoznać się z pełną treścią oficjalnego komunikatu kliknij tutaj. Podobne regulacje są już wprowadzone w dużej części Stanów Zjednoczonych (zwłaszcza na południu tego kraju), gdzie nadal trwa zażarta dyskusja na temat zasadności takich praw, zwłaszcza w odniesieniu do zachowania prywatności użytkowników.

Fioletowy – prawo wprowadzone, Pomarańczowy – prawo ma wejść w ciągu obecnego roku, Niebieski – prawo zablokowane w sądzie; Źródło.

W Europie ten temat nie został ustandaryzowany pod kątem prawnym. Pornografia jest w całkowicie zakazana na Białorusi, jej produkcja jest zakazana w Bułgarii, a w Republice Czeskiej jest zasadniczo legalna. Standardy, których przestrzegają kraje zachodnie to przede wszystkim wymóg uzyskania zgody osób występujących na filmach do udostępnienia ich wizerunku oraz zakaz produkowania i rozpowszechniania pornografii dziecięcej. Ciekawym prawem w Polsce dotyczącym pornografii wydaje się art. 202 § 1 kk (stan na 13.01.2025), która penalizuje udostępnianie treści pornograficznych w sposób, który powoduje ich odbiór przez osoby sobie tego nie życzące. Poza tym interesującym wątkiem w Polsce prawo odpowiada standardom szeroko pojętego “zachodniego świata”.

Szczególnie istotnym punktem założeń nowej ustawy jest fragment obejmujący próbę definicji rozwiązań technicznych dotyczących sprawdzania wieku użytkowników, tj.  “przez weryfikację rozumie się…”. Wskazuje on na zmianę, jaka ma nastąpić w zakresie udzielania dostępu do stron internetowych: Age Gating ma zostać zastąpione przez weryfikację wieku.

Age Gating a weryfikacja wieku: jaka jest różnica?

Taką metodę stosuje np. platforma Reddit, niedopuszczając do wyświetlenia przez niezalogowanych użytkowników postów oflagowanych jako 18+.

Age gating oznacza w wolnym tłumaczeniu tworzenie  “bramek wiekowych” w celu ograniczenia dostępu. Praktyka ta pochodząca jeszcze z początku lat dwutysięcznych, z okresu rozkwitu aktywności internetowej, polega na dopuszczaniu do interakcji ze stroną internetową dopiero po zadeklarowaniu wieku przez użytkownika. Deklaracja może być uzyskana poprzez:

  • Zaznaczenie odpowiedzi twierdzącej w oknie z pytaniem o pełnoletność (słynne “Czy masz ukończone 18 lat?”)
  • Określenie własnego wieku, rzadziej poprzez wpisanie liczby, częściej przez wskazanie roku urodzenia
  • Prośbę o rejestrację na stronie przed wejściem w interakcję z materiałem uznanym za nieodpowiedni dla niepełnoletnich (elementem rejestracji jest jedna z powyższych metod deklaracji wieku lub pełna weryfikacja wieku). 

Age gating jest powszechny, mało skomplikowany oraz tani. Zazwyczaj nie sprawia problemów użytkownikom, którzy muszą jedynie nacisnąć odpowiedni przycisk na stronie. Nie stwarza też większego ryzyka dla prywatności użytkowników niż zwykłe przeglądanie strony. Oczywistym problemem tego rozwiązania jest oparcie go na uczciwości osób przeglądających stronę: jeżeli podane informacje nie są sprawdzane, nie istnieje żaden powód aby deklarować prawdziwy wiek, który uniemożliwia dostęp. Praktyka ta działa tylko w przypadku osób, które ze względu na indywidualne okoliczności nie chcą takich treści widzieć. 

Weryfikacja wieku, jak sama nazwa wskazuje, jest procesem w którego wyniku wiek użytkownika korzystającego ze strony zostaje potwierdzony za pomocą obiektywnych danych identyfikacyjnych oraz biometrycznych pobieranych od osoby chcącej uzyskać dostęp do strony. Wymaga ona zastosowania solidniejszych i wiarygodniejszych metod od deklaracji użytkownika, takich jak analiza dowodu tożsamości oraz weryfikacja biometryczna (najczęściej twarzy przy udziale selfie). Weryfikacja wieku wymaga zastosowania odpowiednich środków, w szczególności odpowiedniego oprogramowania.

Które podejście wykorzystać?

Zasadniczo wskazuje się, że jeżeli ryzyko jest minimalne lub dostęp do ryzykownych treści nie jest głównym motywem funkcjonowania danego serwisu, a jedynie sporadycznie występującym elementem przewijającym się przez stronę, Age Gating może być wystarczającym środkiem zapobiegawczym, zniechęcając do oglądania swoich treści przynajmniej część osób nieletnich, zwłaszcza tych podlegających aktywnej kontroli rodzicielskiej.

Natomiast w każdym przypadku, gdzie udostępnienie treści i narzędzi dostępnych na stronie stwarza duże ryzyko że osoby nieletnie i małoletnie stykające się z tą treścią doświadczą poważnych konsekwencji należy wprowadzić weryfikację wieku. Takimi przykładami są między innymi:

  • platformy sprzedające alkohol i wyroby tytoniowe
  • platformy hazardowe
  • platformy z usługami finansowymi (banki muszą upewniać się, że klienci są wystarczająco dojrzali do korzystania z konkretnych produktów, takich jak kredyty, pożyczki lub konta inwestycyjne)
  • gry online, zwłaszcza płatne

Projekt ustawy z początku artykułu wymusi w polskiej przestrzeni internetowej weryfikację wieku również na stronach z treściami pornograficznymi. 

Jak powinien wyglądać proces weryfikacji wieku?

  • Każdy proces musi zacząć się od zainicjowania go. Proces weryfikacji wieku zaczyna się, gdy ktoś próbuje wejść na stronę z ograniczonym dostępem.
  • Podstawowym elementem weryfikacji wieku jest przesłanie dokumentu tożsamości potwierdzający wiek osoby próbującej się zalogować. Dokumentem może być dowód osobisty, paszport, prawo jazdy lub inny, oficjalny dokument.
  • Aby rzetelnie zweryfikować wiek, należy zweryfikować przedłożony dokument, ocenić jego ważność oraz autentyczność. Temu zadaniu może sprostać Regula Document Reader SDK, który rozpozna i zweryfikuje dokumenty z ponad 251 krajów i terytoriów, jako że jest wspierany przez najbardziej kompleksową bazę danych wzorców dokumentów.
  • Aby upewnić się, że dokument jest przedkładany przez osobę na którą został wydany a nie np. przez dziecko danej osoby, wymagana powinna być weryfikacja biometryczna. Polega ona zazwyczaj na wykonaniu selfie przez weryfikowaną osobę, które następnie metodą porównania krzyżowego zestawiane jest ze zdjęciem z dokumentu. Aby dodatkowo się zabezpieczyć, można zaimplementować Testy żywotności (z ang. liveness check), które odpowiadają na ryzyko ataków prezentacyjnych, takich jak wykorzystanie wydrukowanych zdjęć przyłożonych do kamery, wykonania masek, manekinów lub filmów typu Deep Fake z wykorzystaniem sztucznej inteligencji. Wszystkie wymienione funkcjonalności posiada Regula Face SDK.
  • Dostęp może zostać przyznany jedynie w przypadku przejścia weryfikacji.

Weryfikacja biometryczna - poznaj Regula Face SDK

Proces weryfikacji, choć złożony “na papierze”, przeprowadzony z wykorzystaniem narzędzi typu Regula Document Reader SDK oraz Regula Face SDK zajmuje ok. 5 sekund. Jednak i tak, aby nie zmuszać użytkownika do wyjmowania dokumentu i robienia sobie zdjęć za każdym razem, gdy chce on obejrzeć film 18+, serwisy internetowe wymagać będą potwierdzenia wieku jedynie w momencie zakładania przez użytkownika konta. 

Podsumowanie

Nowe przepisy, których stworzenie zostało zainicjowane w odpowiedzi na problem swobodnego dostępu małoletnich do szkodliwych treści w internecie wymusi na dostawcach treści internetowych implementację adekwatnych środków ograniczających do nich dostęp. Za niepodporządkowanie się, platformy mogą oczekiwać zarówno kar finansowych jak i zablokowania dostępu do strony przez dostawców internetu na terenie Polski. Dlatego aby nadal funkcjonować, warto już teraz zaimplementować odpowiednie rozwiązania. Skontaktuj się z przedstawicielem w Korporacji Wschód, aby poznać możliwości zastosowania rozwiązań i produktów Regula w przypadku Twojej platformy.

Newsletter

Subskrybuj nasz Newsletter i bądź na bieżąco!

Otrzymuj informacje o nowościach technologicznych i aktualnościach, nowych wpisach, produktach, usługach ze świata obronności, bezpieczeństwa, kryminalistyki

Arrow Long Kontakt z nami

Napisz do nas