WPROWADZENIE

Współczesne systemy identyfikacji i kontroli dostępu coraz częściej opierają się na technologii biometrycznej. Skaner biometryczny to urządzenie, które analizuje unikalne cechy fizyczne lub behawioralne danej osoby w celu weryfikacji tożsamości. W zależności od typu wykorzystywanej technologii skaner może analizować odciski palców, siatkówkę oka, geometrię dłoni, a nawet sposób chodzenia. W administracji publicznej i służbach mundurowych czytniki biometryczne odgrywają ważną rolę w kontroli tożsamości – zarówno obywateli, jak i osób przekraczających granice państwa.

Skaner biometryczny – co warto wiedzieć?

Warto zaznaczyć, że skaner biometryczny nie zawsze jest samodzielnym urządzeniem – w niektórych przypadkach funkcja biometryczna jest jedynie elementem większego systemu, na przykład czytnika dokumentów tożsamości, który dodatkowo sprawdza dane zakodowane w chipie RFID paszportu lub dowodu osobistego.

Co to jest czytnik biometryczny?

Czytnik biometryczny to urządzenie, które przetwarza dane biometryczne w celu ich porównania z wcześniej zapisanymi wzorcami. Jest to element systemu biometrycznego, który może pracować w trybie autoryzacji (potwierdzanie tożsamości) lub identyfikacji (ustalanie tożsamości na podstawie próbki biometrycznej).

W administracji państwowej czytniki biometryczne wykorzystywane są m.in. w systemach kontroli granicznej, rejestracji uchodźców, weryfikacji tożsamości w urzędach oraz jako część zabezpieczeń dostępu do budynków administracji publicznej. W przypadku służb mundurowych ich zastosowanie jest jeszcze szersze – od mobilnych stacji roboczych pozwalających na natychmiastową identyfikację osób w terenie, po systemy wykorzystywane w śledztwach kryminalnych.

Jak działa biometria?

Biometria wykorzystuje unikalne cechy biologiczne człowieka do identyfikacji i autoryzacji. Proces działania systemu biometrycznego składa się z kilku etapów:

• Rejestracja wzorca biometrycznego – użytkownik poddawany jest skanowaniu w celu zapisania jego unikalnych cech w bazie danych.
• Pobranie próbki – przy każdej próbie uwierzytelnienia użytkownik dostarcza nową próbkę biometryczną.
• Porównanie z bazą danych – algorytm analizuje zgodność próbki z zapisanym wzorcem, wyliczając poziom dopasowania.
• Autoryzacja lub odrzucenie – system podejmuje decyzję na podstawie zadanego progu tolerancji błędu.

Zaawansowane zabezpieczenie biometryczne stosowane w administracji i służbach państwowych często łączy różne technologie, co znacząco zwiększa skuteczność identyfikacji i minimalizuje ryzyko oszustwa. W systemach kontroli granicznej często stosuje się równocześnie skanowanie linii papilarnych oraz analizę rysów twarzy z dokumentów elektronicznych, co zapewnia wyższy poziom bezpieczeństwa.

Biometryczne metody identyfikacji

Czytniki biometryczne wykorzystują różne metody identyfikacji biometrycznej w zależności od specyfiki systemu i poziomu bezpieczeństwa. W administracji publicznej i służbach mundurowych dominują następujące technologie:

• Skanery linii papilarnych – najczęściej stosowana metoda, wykorzystywana m.in. w paszportach biometrycznych i systemach kontroli dostępu. Nowoczesne modele mogą działać również w trybie bezdotykowym.
• Rozpoznawanie twarzy – technologia stosowana zarówno w czytnikach biometrycznych USB, jak i w zaawansowanych systemach AI do weryfikacji wizerunku na dokumentach. Jest używana m.in. w systemach monitoringu miejskiego.
• Skanowanie siatkówki i tęczówki oka – metoda stosowana w systemach o najwyższym poziomie zabezpieczeń, np. w agencjach rządowych i instytucjach wojskowych.
• Analiza geometrii dłoni – stosowana w systemach, gdzie odciski palców mogą być niewystarczające, np. w przypadku pracowników fizycznych z uszkodzoną skórą.
• Analiza układu żył – technologia stosowana w czytnikach biometrycznych zewnętrznych o podwyższonej odporności na fałszerstwo.

Dzięki tak dużej różnorodności metod system biometryczny może być dostosowany do specyficznych potrzeb danej instytucji. Na przykład w straży granicznej popularne są mobilne zestawy do identyfikacji osób, które łączą skaner biometryczny z czytnikiem dokumentów, a w niektórych przypadkach również z bazą danych INTERPOL-u.

Czytniki biometryczne – cena

Koszt wdrożenia technologii biometrycznej zależy od kilku czynników, takich jak rodzaj urządzenia, poziom zabezpieczeń oraz stopień integracji z istniejącym systemem informatycznym. Cena czytnika biometrycznego waha się w zależności od jego przeznaczenia:

• Czytniki biometryczne USB – stosunkowo tanie rozwiązania wykorzystywane głównie w urzędach do podstawowej identyfikacji użytkowników.
• Czytniki dokumentów z kontrolą biometryczną – urządzenia dedykowane dla administracji państwowej, pozwalające na odczyt danych z paszportów i dowodów osobistych. Można wśród nich wymienić urządzenia np. z serii Regula 70X4M, czy Regula 70X9. Cena tych urządzeń zaczyna się od kilku tysięcy złotych.
• Mobilne stacje robocze z czytnikiem biometrycznym – zaawansowane systemy wykorzystywane przez służby mundurowe. Przykładem może być Regula 7310 czy Regula 83X3M. Ich cena może wynosić kilkanaście lub kilkadziesiąt tysięcy złotych w zależności od funkcji.
• Systemy biometryczne oparte na AI – najbardziej zaawansowane rozwiązania, w których np. zwykła kamera w telefonie może pełnić funkcję czytnika biometrycznego. Tego typu oprogramowanie, jak Regula Face SDK, często licencjonowane jest w modelu subskrypcyjnym.

Wdrażając system biometryczny, instytucje publiczne muszą uwzględnić nie tylko koszt samego urządzenia, ale także konieczność integracji z bazami danych, infrastruktury serwerowej oraz utrzymania i aktualizacji systemu.

Podsumowanie

Czytniki biometryczne rewolucjonizują sposób, w jaki administracja państwowa oraz służby mundurowe identyfikują osoby i zarządzają dostępem do krytycznych zasobów. W zależności od zastosowania mogą to być klasyczne skanery linii papilarnych, zaawansowane czytniki dokumentów z funkcją kontroli biometrycznej lub nawet systemy AI przekształcające zwykłą kamerę w potężne narzędzie identyfikacyjne. 

Czytniki biometryczne stają się kluczowym elementem identyfikacji w administracji i służbach mundurowych, umożliwiając szybką i precyzyjną weryfikację tożsamości. Wdrożenie Systemu Wejścia/Wyjścia (EES) w Unii Europejskiej dodatkowo zwiększy zapotrzebowanie na te technologie, zastępując ręczne stemplowanie paszportów biometrycznym rejestrowaniem podróżnych z państw trzecich. EES usprawni kontrolę graniczną, wykrywanie nadużyć wizowych i zwiększy bezpieczeństwo, a czytniki biometryczne odegrają istotną rolę w tym procesie.